Với sức mạnh hủy diệt của B-52, Tổng thống Richard Nixon lúc đấy tự tin tuyên bố “đưa miền Bắc Việt Nam trở về thời kỳ đồ đá". Song, tất cả mọi sức mạnh quân sự và âm mưu của kẻ đi xâm lược hoàn toàn bị đảo lộn trước ý chí chiến đấu quật cường của quân và dân ta, mà nòng cốt là cán bộ, chiến sĩ Quân chủng Phòng không (PK)-Không quân (KQ), trong đó có cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn PK Hà Nội (nay là Sư đoàn 361). Các lực lượng PK của sư đoàn đã cùng quân-dân Thủ đô tạo nên thế trận PK nhiều tầng, nhiều lớp, lập công xuất sắc. Ngay trận đầu của chiến dịch, đêm 18-12-1972, Tiểu đoàn 78 (Trung đoàn 257) phóng quả đạn đầu tiên vào tốp B-52 của địch; Tiểu đoàn 59 (Trung đoàn 261) bắn rơi tại chỗ 1 “pháo đài bay” B-52 tại cánh đồng Chuôm (xã Phù Lỗ, huyện Đông Anh). Chiến công đầu củng cố thêm niềm tin chiến thắng, thôi thúc các trận địa thi đua lập nhiều chiến công.
Thủ trưởng Quân chủng Phòng không-Không quân cùng chỉ huy Sư đoàn 361 và các CCB tham quan Sở chỉ huy Hòa Mục-nơi ghi dấu chiến công oanh liệt cuối tháng 12-1972. Ảnh: CHÍ PHAN. 
Trong 12 ngày đêm, quân và dân miền Bắc đã bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 máy bay B-52, riêng Sư đoàn PK Hà Nội bắn rơi 29 máy bay, trong đó có 25 chiếc B-52 (16 chiếc rơi tại chỗ) diệt và bắt sống nhiều giặc lái. Chiến thắng đã viết tiếp trang sử vàng chống ngoại xâm của dân tộc ta, làm cho kẻ thù khiếp đảm và bạn bè thế giới khâm phục.
 Thắng lợi của chiến tranh nhân dân chống chiến tranh phá hoại lần thứ hai của đế quốc Mỹ, mà đỉnh cao là Chiến thắng "Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không", trước hết là thắng lợi của đường lối chiến tranh nhân dân dưới sự lãnh đạo tài tình của Đảng, thắng lợi của ý chí dám đánh, biết đánh và quyết đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, bằng tất cả sự mưu trí, dũng cảm, tinh thần chủ động sáng tạo, khắc phục khó khăn của quân và dân ta. Đó là thắng lợi về đánh giá đúng âm mưu của địch, về tổ chức chuẩn bị SSCĐ và đặc biệt là thắng lợi về nghệ thuật phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng PK ba thứ quân. Đó là thắng lợi của sự kết hợp chặt chẽ giữa lực lượng PK chủ lực với hệ thống PK dân quân tự vệ, giữa đánh địch giỏi với công tác bảo đảm, phục vụ chiến đấu và sơ tán phòng tránh, đánh trả. Thắng lợi đó còn là sự phát huy tinh thần cả nước vì Thủ đô, Thủ đô vì cả nước...
Trong tình hình hiện nay, nhiệm vụ của Sư đoàn PK Hà Nội có những bước phát triển mới. Thực hiện chủ trương của Đảng xây dựng quân chủng theo hướng "cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại", lực lượng của sư đoàn được tăng cường và phát triển cả về số lượng và chất lượng. Trong điều kiện còn nhiều khó khăn, vừa thực hiện nhiệm vụ SSCĐ, quản lý vùng trời; vừa tiếp nhận huấn luyện vũ khí trang bị kỹ thuật mới; xây dựng đơn vị, phát triển lực lượng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Cán bộ, chiến sĩ sư đoàn luôn tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, đoàn kết, mưu trí, sáng tạo, khắc phục mọi khó khăn, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Từ năm 2012 đến nay, có 50 lượt đảng bộ cơ sở đạt TSVM; 21 lượt phân đội được tặng cờ “Đơn vị bắn giỏi”; 4 lượt sư đoàn, 10 lượt trung đoàn được nhận cờ thưởng của cấp trên; có 84 lượt cơ quan, đơn vị đạt quyết thắng; 1.200 đồng chí được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua và nhiều cờ thưởng, phần thưởng khác.
Từ đầu năm 2017 đến nay, hướng tới kỷ niệm 45 năm Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không”, sư đoàn đã quán triệt, triển khai, hoàn thành nhiệm vụ, chỉ tiêu trên các mặt công tác, có nhiều nhiệm vụ hoàn thành tốt, như: SSCĐ, quản lý vùng trời, bảo vệ an toàn các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước; phục vụ các đoàn kiểm tra đạt kết quả tốt; tham gia các hội thi, hội thao, diễn tập, bắn đạn thật đạt thành tích cao... Tổng kết Phong trào Thi đua Quyết thắng năm 2017, sư đoàn có 18 tập thể được tặng Cờ thi đua và danh hiệu “Đơn vị Quyết thắng”, 145 tập thể và 898 cá nhân được khen thưởng, sư đoàn được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng tặng Cờ thi đua "Đơn vị dẫn đầu trong Phong trào Thi đua Quyết thắng toàn quân".
Để xứng đáng với truyền thống đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân, với chiến công mà các thế hệ cha anh đã lập nên trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, xứng đáng với sự quan tâm dìu dắt của Đảng, Bác Hồ và sự hy sinh, đóng góp của các thế hệ đi trước, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn PK Hà Nội tiếp tục phát huy nội lực xây dựng sư đoàn VMTD theo hướng“cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân và chế độ XHCN. Xây dựng ý chí quyết tâm chiến đấu cao, quyết đánh, biết đánh và quyết thắng, hiệp đồng chặt chẽ các lực lượng bằng vũ khí trang bị hiện có, đánh thắng mọi phương tiện tiến công đường không của địch, không để bị bất ngờ vì các tình huống trên không. Kiên quyết đấu tranh, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, bảo vệ vững chắc bầu trời Thủ đô Hà Nội và các mục tiêu, nhiệm vụ được giao.
Đại tá NGUYỄN MẠNH KHẢI (Sư đoàn trưởng Sư đoàn 361, Quân chủng Phòng không-Không quân)